Muziektips

The Doors- The Doors (1967)

De onmiskenbare invloed die The Doors op de evolutie van de rockmuziek eind jaren 60 hadden, is niet alleen te danken aan de betoverende stem, de donkere poëzie en het charisma van Jim Morrison, maar ook aan de sterke interactie tussen Ray Manzareks keyboard, Robbie Kriegers gitaar en John Densmores drums.

Morrison was het gezicht van The Doors, maar dit album dankt zijn impact aan de dynamische wisselwerking tussen de vier muzikanten. The Doors putten uit verschillende genres om hun sound te ontwikkelen, waaronder blues, rock, jazz en flamenco. Openingsnummer ‘Break On Through’ is een gepassioneerde oproep aan de psychedelische generatie, terwijl het hypnotiserende ‘Soul Kitchen’ de subtiele overgangen in dynamiek vertoont die later kenmerkend voor de sound van The Doors werden.

‘The Crystal Ship’ toont Morrisons kwaliteiten als crooner (hij was een bewonderaar van Sinatra) en het magische toetsenwerk van van Manzarek. The Doors laten hun muzikale autoriteit dusdanig gelden dat hun versies van Brecht/Weills ‘Alabama Song’ en het bluesnummer ‘Back Door Man’ als originelen klinken.

De band verkreeg de meeste roem met de twee langste nummers op het album. Het veel gecoverde ‘Light My Fire’ (nummer 1- hit in Amerika in aangepaste versie) is een prachtige, door jazz geïnspireerde lofzang op seksueel verlangen. Maar in ‘The End’ komt het ethos van The Doors het beste tot zijn recht; een elf minuten durend, homerisch epos over lust en dood, waarin de band een wonderschoon polymorf weefsel spint om de aangrijpende narratieve zang van Morrison. Hier wordt rock tot theater.

Platenlabel: Elektra
Producer: Paul A. Rothschild
Vormgeving: Williiam S. Harvey
Nationaliteit: Amerikaans
Speelduur: 43:25

The Byrds- The Notorious Byrds Brothers (1968)

De hoes van de vijfde elpee van The Byrds wees op verandering. Gitarist David Crosby had de groep uit LA verbitterd verlaten en darom zijn alleen bassist Chris Hillman, bandleider Roger McGuinn en drummer Michael Clarke afgebeeld. Desondanks is het album een hemelse synthese van melodie en experimenteerdrift. In ‘Artificial Energy’ staat een uitbarsting van trompetklanken voor de roes van amfetaminen; de euforie van het nummer wordt onderuitgehaald door de tekst, met name door de schokkende laatste regel.

De imposante opening gaat over in een pedalsteelversie van ‘Goin Back’ van Gerry Goffin en Carole King, waarvan de nostalgie extra lading krijgt in het licht van Vietnam. De oorlog vormt ook de context voor Crosby’s etherische ‘Draft Morning’ en het nasale ‘Wasn’t Born To Follow’, ook een Goffin/King cover, die het feit onderstreept dat The Byrds vooropliepen in zowel folkrock als psychedelische muziek. Kant twee is puur luistergenot. Hier vinden we kosmische Americana (‘Change Is Now’, Old John Robertson’), utopische dromen (‘Tribal Gathering’, ‘Dolphin’s Smile’) en door de Moog-synthesizer gedomineerde futurisme (‘Space Odyssey’). Op de later uitgebrachte cd staan enkele nummers die niet op de elpee staan, zolas Crosby’s ‘Triad’. The Notorious Byrds Brothers kwam niet verder dan een 47^e plaats in de Billboardlijsten. Tegenwoordig klinkt het album echter als een van de laatste goede restanten van jarenzestigpop, een weergaloos studioalbum, vergelijkbaar met Sgt.Pepper…The Byrds lijfden ondertussen Gram Parsons in , trollen naar Nashville en maakten de countryrock-klassieker Sweetheart Of The Rodeo

Platenlabel: Columbia
Producer: Gary Usher
Vormgeving: Onbekend
Nationaliteit: Amerikaans
Speelduur: 28:25

The Jimi Hendrix Experience- Are You Experienced (1967)

Tot op de dag van vandaag wordt de figuur van James Marshall Hendrix omgeven door een aura. Zijn bijna bovennatuurlijke gave voor de elektrische gitaar en geluidseffecten blijven ongeëvenaard; zijn spel vertegenwoordigt een aardverschuiving in de instrumentbeheersing in een tijd dat gitaristen als Eric Clapton op hun toppunt waren. Zijn versmelting van psychedelische muziek, blues en funk, zijn fantastische nummers, zijn dominantie als zwarte muzikant in een overwegend blanke rockwereld, zijn ijdele dandyisme – de rockaristocratie stond met open mond toe te kijken.

Are You Experienced is dan ook een van de beste debuutalbums ooit. Op de nieuw uitgebrachte cd-versie uit 1997 staan ook de drie singles plus de B-kanten: de ruige acidklassieker ‘Purple Haze’, Hey Joe’, zijn eerste Britse hit en het tedere ‘The Wind cries Mary’. Het zijn fragmenten van de rockgeschiedenis die niets aan kracht hebben ingeboet. Er stond geen opvulmateriaal op het album. Het koortsige ‘Manic Depression’ verheft de diepten van de wanhoop tot grote hoogte en wijst net als ‘I Don’t Live Today’ vooruit naar het komeetachtige traject dat Jimi af zou leggen. De uitgebreide krachttoer ‘Third Stone From The Sun’ bevat vervormde zang en psychedelische schrille geluiden. ‘Are You Experienced?’ zet een in wezen hippieachtige vraagstelling tegen een achtergrond van reversed drums en striemende gitaren. ‘Red House’ ten slotte bewijst dat Jimi een getallenteerde bluesman was die het genre volledig in de vingers had. Onmisbaar!!

Platenlabel: Reprise
Producer: Chas Chandler
Vormgeving: Bruce Flemeing
Nationaliteit: Brits/Amerikaans
Speelduur: 40:07

Lou Reed- Berlin (1973)

Na het commerciële succes van Transformer uit 1972 hongerden de fans en critici naar meer aanstekelijke, seksueel dubbelzinnige glamrock. Wat Reed serveerde, was echter een stuk moeilijker verteerbaar.

Berlin was reeds meest meedogenloze werk tot dan toe. Het album is een ‘film voor het gehoor’ en vertelt over het stukgaan van een relatie tussen twee Amerikanen, Caroline en Jim, die in de verdeeelde Duitse stad wonen. De teksten gaan over ontrouw (‘Caroline Says I’), drugsmisbruik (‘How Do You Think It Feels’), geweld (‘Caroline Says II’) en uiteindelijk Carolines zelfmoord (‘The Bed’). Schokkend is dat Jim niet wil rouwen om haar dood; ‘Sad Song’ eindigt met de tekst “I’m gonna stop wastin’ my time/Somebody else would have broken both her arms”.

Producer Bob Ezrin creëerde de perfecte breedbeeld soundtrack bij het script van Reed. Ezrin huurde een fenomenale studioband in en verrijkte de tien nummers met symfonische toevoegingen. Het resultaat was fantastische orkestrale rock, totaal anders dan de kaalgestripte sound van Transformer.

Het publiek was niet klaar voor zo’n zwaarmoedig album. Rolling Stone noemde Berlin “een catastrofe” en het album kwam maar net in de Amerikaanse top 100. Commercieel gezien was het misschien een ramp, maar de duistere sfeer inspireerde een nieuwe generatie muzikanten. Nog geen tien jar later zou Ian curtis van Joy division worden bejubeld om hetzelfde soort somberheid als waarom Reed zo verguisd was.

( Luguber detail: Het verhaal gaat dat de producer Bob Ezrin zijn jonge kinderen in een kamer heeft opgesloten en hen daar heeft verteld dat hun moeder weg is (wat dus niet het geval was) en nooit meer terug komt waarop de kinderen om hun moeder beginnen te roepen. Met die gedachte is het luisteren naar ‘The Kids’ een bijzondere ervaring)

Platenlabel: RCA
Producer: Bob Ezrin
Vormgeving: Pacific Eye And Ear
Nationaliteit: Amerikaans
Speelduur: 49.30